KKTC Bakanlar Kurulu, 14 Mart 2025 tarihinde ortaöğretim kılık-kıyafet disiplin tüzüğünde önemli bir değişiklik yaparak, öğrencilerin dini inançları gereği başlarını örtebilmesinin şartlarını duyurdu. Yeni düzenlemeye göre öğrenciler, “bone üzerine bandana” takmak suretiyle başlarını örtebilecek. Bu bandananın üzerinde herhangi bir sembol, desen veya yazı yer alması yasaklandı; ayrıca okul üniformasıyla uyumlu, sade ve düz renkte olması şartı getirildi.
Başörtüsü takmak isteyen öğrenciler, yalnızca “bone + bandana” tarzında bir örtünme şekli kullanabilecek. Düzenleme, İslami tesettüre uygun bir örtünme biçimini kapsamıyor.
KKTC Milli Eğitim Bakanlığı, yalnızca ortaokullarda var olan “kılık-kıyafet sınırlamasının” bu düzenlemeyle birlikte artık giderildiğini iddia ederek, düzenlemenin bir serbestlik sunduğunu savundu.
Başörtüsünün yerini bandana aldı
KKTC’de daha önce ortaokullar için resmi bir yasak veya serbestlik olmamasına rağmen ‘Hala Sultan İlahiyat Koleji’ gibi İslami eğitim veren kurumlarda kız öğrenciler İslami tesettüre uygun olarak başlarını örtebiliyordu. Düzenlemeyle birlikte tesettürün bone + bandana tarzına indirgenmesi, tesettüre uygun olarak başlarını örten öğrencilere müdahale edilip edilmeyeceği endişesini de meydana getirdi.
Düzenlemenin arka planı
Bu tüzük değişikliğinin fitilini ateşleyen olay, Lefkoşa’daki İrsen Küçük Ortaokulu’nda başörtülü bir öğrenciye yönelik okul yönetimi engeli oldu. Öğrencinin, dini inancı gereği başını örterek derse girmek istemesi karşısında okul yönetimi onu içeri almamış ve öğrencinin ailesiyle arasında gerginlik yaşanmıştı. Aile, konuyu Milli Eğitim Bakanlığı’na taşıdı. Sorunun büyümesi, Bakanlar Kurulu’nu böyle bir değişiklik yapmaya itti.
MEB: “Tarihi bir adım”
Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu, düzenlemeyi “eğitimde özgürlük ve çeşitliliğin sağlanması” şeklinde yorumladı. Çavuşoğlu, yeni tüzüğün kağıt üzerindeki engelleri ortadan kaldırdığını, öğrencilerin inançlarına saygı gösterilmesinin hükümetin önceliği olduğunu söyledi. Kararı “tarihi bir adım” olarak nitelendiren Bakan, ülke çapında toplumsal barışa katkıda bulunacağını dile getirdi.
Tepkiler
Düzenleme İslami bir tesettür biçimini kapsamıyor olsa bile muhalefet partileri ve çeşitli sendikalardan tepkiler yükseldi.
Eski Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, sosyal medyadan yaptığı açıklamada çocukların erken yaşta dini sembollerle yetiştirilmesinin doğru olmayabileceğini söylerken, Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) üyeleri de laik eğitimden taviz verilmemesi gerektiği görüşünü paylaştı.
Halkın Partisi Genel Başkanı Kudret Özersay da hükümetin “öncelikli olmayan bir konuyu gündeme getirdiğini” ifade ederek reform ihtiyacı bulunan birçok alan varken ortaöğretimde başörtüsü düzenlenmesinin toplumsal gerginliğe neden olacağını söyledi. Özersay, laik ve çağdaş eğitimin KKTC Anayasası tarafından güvence altına alındığını hatırlattı.
Ana muhalefetteki Cumhuriyetçi Türk Partisi lideri Tufan Erhürman, hükümetin böylesi hassas bir konuda paydaşlarla diyalog kurmadan, toplumu kutuplaştıracak bir adım attığını savundu. Erhürman, eğitim sisteminde öncelikle altyapı ve kalite sorunlarının çözülmesi gerektiğini, tüzük değişikliğinin ise yeterince tartışılmadan hayata geçirildiğini belirtti.
Öğretmen Sendikaları:
- Kıbrıs Türk Orta Eğitim Öğretmenler Sendikası (KTOEÖS), düzenlemenin “laik ve bilimsel eğitime aykırı” olduğunu savunarak tepki gösterdi. Sendika, bakanlığın farklı paydaşlarla istişare yapmadan adım attığını vurguladı.
- Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) ise küçük yaşta öğrencilerin başörtüsü takmaya yönlendirilmesinin pedagojik açıdan riskli olabileceğini belirtti. Sendikalar, önceliğin eğitimde altyapı ve nitelik sorunlarının çözülmesi gerektiğini sıklıkla yineledi.
Kadın ve Hak Örgütleri:
- Kadından Yaşama Destek Derneği (KAYAD), bu düzenlemenin çocuk haklarını ihlal edebileceğini, baskı veya çevre yönlendirmesi sonucu başörtüsü kullanımının “özgürlük” olarak değerlendirilemeyeceğini açıkladı.
- Kıbrıs Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (KTÜKD) ise ortaöğretimde başörtüsünün, kız çocuklarının eğitim hayatında cinsiyet temelli ayrışmaya yol açabileceği endişesini paylaştı.
Koalisyon ortağı Yeniden Doğuş Partisi (YDP) lideri Erhan Arıklı, kararı eleştiren kesimleri “laikçiliği ideolojik saplantıya dönüştürmekle” suçladı. Arıklı, “Laiklik din ve devlet işlerinin ayrılmasıdır. Çocukların inanç özgürlüğünü kısıtlamak, gerçek laiklikle bağdaşmaz” diyerek hükümetin düzenlemesini destekledi. Ayrıca Güney Kıbrıs’ta (Rum kesiminde) okullarda başörtüsü yasağının olmadığını hatırlatarak, KKTC’deki yasağa gerek bulunmadığını vurguladı.
Yorum Yap